27 Şubat 2021 Cumartesi

Bir Oturuşta Bitirebileceğiniz 20 Kitap (PART 2)

  1. Mtsensk İlçesi'nin Lady Macbeth'i- Nikolay Leskov                 (81 sayfa)
  2. Byelkin'in Öyküleri- Alexandr Puşkin                                       (88 sayfa)
  3. Bir Kadının Yaşamından 24 Saat- Stefan Zweig                     (93 sayfa)
  4. İnci- John Steinbeck                                                                (93 sayfa)
  5. Portre- Nikolay Gogol                                                              (94 sayfa)
  6. Efendi ile Uşağı- Lev Tolstoy                                                   (94 sayfa)
  7. Bir Delinin Anıları- Gustave Flaubert                                       (100 sayfa)
  8. İlk Aşk- Ivan Turgenyev                                                           (102 sayfa)
  9. Uçurtmayı Vurmasınlar- Feride Çiçekoğlu                              (102 sayfa)
  10. İntihar Kulübü- Robert L. Stevenson                                       (102 sayfa)
  11. Dr. Jekyll & Mr. Hyde- Robert L. Stevenson                            (104 sayfa)
  12. Beyaz Geceler- Fyodor Dostoyevski                                       (109 sayfa)
  13. Babaya Mektup- Franz Kafka                                                  (112 sayfa)
  14. Peter Schlemihl'in Olağanüstü Öyküsü- Chamisso                 (115 sayfa)
  15. Fareler ve İnsanlar- John Steinbeck                                        (126 sayfa)
  16. Kendine Ait Bir Oda- Virginia Woolf                                         (127 sayfa)
  17. Yaşlı Adam ve Deniz- Ernest Hemingway                               (131 sayfa)
  18. Köpek Kalbi- Mihail Bulgakov                                                  (136 sayfa)
  19. Köpeklerin Sohbeti- Miguel de Cervantes                               (137 sayfa)
  20. Carmen- Prosper Merimee                                                      (144 sayfa)


Bir Oturuşta Bitirebileceğiniz 20 Kısa Kitap (PART 1)

  1. Küçük Kara Balık- Samed Bahrengi                                              (47 sayfa)
  2. Zacharius Usta- Jules Verne                                                          (49 sayfa)
  3. Mecburiyet- Stefan Zweig                                                              (50 sayfa)
  4. Gizli Başyapıt- Honore de Balzac                                                  (56 sayfa)
  5. Bir Kuzey Macerası- Jack London                                                 (56 sayfa)
  6. Bilinmeyen Adanın Öyküsü- Jose Saramago                                (58 sayfa)
  7. Ermiş- Halil Cibran                                                                         (60 sayfa)
  8. Bir Açlık Sanatçısı- Franz Kafka                                                    (63 sayfa)
  9. Mısır Geceleri- Alexandr Puşkin                                                    (64 sayfa)
  10. Uysal Kız- Fyodor Dostoyevski                                                      (64 sayfa)
  11. Bilinmeyen Bir Kadının Mektubu- Stefan Zweig                            (64 sayfa)
  12. Kızıl Veba- Jack London                                                                (68 sayfa)
  13. Altıncı Koğuş- Anton Çehov                                                           (68 sayfa)
  14. Perili Ev- Charles Dickens                                                             (70 sayfa)
  15. Katip Bartleby- Herman Melville                                                    (72 sayfa)
  16. Yeni Atlantis- Francis Bacon                                                          (72 sayfa)
  17. Aziz Ayyaşın Efsanesi- Joseph Roth                                             (75 Sayfa)
  18. Şeytan- Lev Tolstoy                                                                       (76 sayfa)
  19. Bir Yufka Yürekli Soytarı- Fyodor Dostoyevski                              (80 sayfa)
  20. Bir Köy Hekimi- Franz Kafka                                                         (80 sayfa)



Captain Fantastic (2016) Film Eleştirisi

    Çıplak elle geyik avlama sahnesinden sonra değişik bir aile ile tanışıyoruz. Güçlülerin oluşturduğu kapitalist dünyadan tamamen bağımsız olabilmek için ormanda yaşayan bir aileyi konu alıyor film. Bilgili, çocuklarının eğitimlerini hiç aksatmayan ve bizzat kendisi tüm çocuklarına öğretmenlik eden babayı tanıdıktan sonra eşinin, yani çocukların annesinin bileklerini keserek intihar ettiğini öğreniriz. Annelerinin intihar ettiğini ,yaş farketmeksizin, 6 çocuğuna zank diye söyleyen Ben bizi şoka uğratsa da, çocukların annelerinin ölümünü bu denli kısa sürede kabul etmesinin en büyük nedeni lafı dolandırmadan saf acıyla yüzleşmelerini sağlamaktır. Etkilenirler, çok üzülürler diye korkmadan her biri bir birey olduğu için bilmeleri gerektiğinden bu bilgiyi saklamayı seçmez Ben karakteri.

      İntihar eden kadının babası eğer cenazeye giderlerde tutuklanacaklarını söylediği için başka çaresi olmayan baba Ben, boyun eğse de cenazede bulunmalarını hakları olan gören çocuklar başkaldırır ve Ben yine zincirlerini kırıp bu cenazeye gitmeye karar verir. Ormandan çıkan aile cenaze için yola düşer. Karısının kardeşi olan Harper’dan akşam yemeği teklifi alan Ben, çocuklarını da alarak onları ziyarete gider. Yemek sofrasında olan Ben’in, olaylar hakkındaki şeffaf tutumu Harper ve kocasını rahatsız eder. Çocukların yanında böyle şeylerin konuşulamayacağını savunan çiftin karşısında gerçekten annelerini kaybeden çocuklar olmasına rağmen, gerçeği tüm ayrıntılarıyla bildikleri için bu gerçek ne kadar tekrarlanırsa tekrarlansın etkilenmezler. Az miktarda alkol kullanımının çocuklara yararlı olduğunu savunan baba otomatik olarak gözlerde kötü bir baba konumuna düşse de çocuklarının özgürlüklerini eksiksiz sağlayabilmiş ve 5 yaşındaki çocuğu bile hayata hazırlamayı başarabilmiş bir babadır aslında. 

     Ve yolculuklarında durağa ulaşmışlardır artık. Ben’in karısının cenazesi yapılan kiliseye ailecek girerek renkli kıyafetleri ile cenazedeki insanları şaşırtırlar. Karısının vasiyetinin bu törenle ve gömülmeyle alakası olmadığı için durdurmaya çalışan Ben, tutuklanıp çocuklarından ayrı kalmaması için karısının gömülmesini engelleyemez. Bu andan itibaren işler sarpa sararken, Bill ile empati kurduğumuz için onun diğer insanlar tarafından yanlış anlaşılmalarına üzülürken buluruz kendimizi.

     Film boyunca Ben ve eşinin birlikte yarattıkları dünyanın güzelliği ile büyülenecek ve mükemmel bir son ile göz yaşlarınızı tutamayacaksınız. Filmin senaryosu yanı sıra her çocuğun ayrı ayrı bu kadar inandırıcı ve hayatın içinden bir oyunculuk sergilemesi olağan üstü.

   Tamamen Kielyr’nin Lolita kitabını okuduğundaki düştüğü ikilem çukuruna atıyor film bizi. Şimdi karar verin! Lolita’ya ilgi duyan adamın aşkı mı, yoksa çocuk istismarcısı olması mı sizin için ağır basar? Eğer aşkı ağır basıyorsa Ben’in ormanda yaptıklarında kusur aramazsınız lakin bunu istismar olarak görürseniz yerleşik hayata geçmelerine sevinirsiniz. İzleyen kişinin bakış açısına göre hissettiği duygu belirleyecek filmin sonunun nasıl bittiğini. Kesinlikle izlemenizi ve düşünmenizi tavsiye ederim.

Three Colors: Blue (1993) Film Eleştirisi

   Özgürlük konulu bu filmde ilk karşılaştığımız şey bir trafik kazası olur. Besteci olan kocasını ve kızını bu kazada kaybeder Julie. Kaldırıldığı hastanede hap içerek intihar etmeye kalkar ama bunu kendine yapamaz. Doğal olarak mavi tonlarının bolca kullanıldığı filmde Julie özgürlüğüne sahip olmaya çalışacaktır. 

    Julie ağlamakta ve duygularını açığa vurmakta güçlük çekse de içinde kopan fırtınaları gözlerinden anlayabiliyoruz. Sahip olduğu malları satıp, çalışanlarının hayatını güvenceye alıp, başka bir ev bulmaya gider Julie. Yeni evine getirdiği tek eşya, onun özgürlüğünü temsil eden, mavi bir avizedir.

    Kazaya tanık olan çocuk arabanın yakınlarında bulduğu kolyeyi Julie’ye vermek isteyince reddedilir. Julie kolyeyi almaz çünkü geçmişle ilgili onu prangalayacak bir tek eşya dahi istemiyordur. Dolaptaki yavru fareleri görünce kızını hatırlayıp onlara zarar verememesi anlaşılabilir bir eylem fakat üzerlerine kedi saldığı için vicdan azabı çekmektedir.

      İlerleyen dakikalarda kocasının senelerdir sevgilisi olan bir kadını öğrenir Julie. Üstüne üstlük kadının kocasından hamile olduğunu ve kocasının bu kadını zamanında sevdiğini de öğrenir. Filmin başından beri yüzdüğü havuz, özgürlüğüne attığı adımları, kulaçları simgeler niteliktedir. Kocasının yarım kalan bestesinin tamamlamaya yardım eder. Eski evinin satışını durdurur ve kocasından doğacak çocuğa verir evi.

    Kendini kusurlu gören Julie için kusursuz olan kocası, aldattığı için artık gözünde normal bir insan seviyesine inebilmiştir. Kendini kabul ettiği gibi kocasını da kabul edebilecektir artık. Özgürlüğüne kavuşmuş, zincirlerinden kurtulmuştur. Artık ağlayabilir.

     Öznel olarak bir insanı anlatsa da çok fazla genel yargılar içeriyor film. Metaforlarla dolu 3 renk üçlemesinin ilki olan bu filmi kesinlikle öneririm.


Salo, or the 120 Days of Sadom (1975) Film Eleştirisi

   Pasolini’nin ölümüne sebep olduğu düşünülen bu son filmi, Nazi Almanya’sı himayesinde Mussolini tarafından kurulan İtalyan Sosyal Cumhuriyetinde geçer. Bu devlet Salo Cumhuriyeti olarak da bilinmektedir. Filmin ilk 20 dakikasında, daha sonra işkence yapılmak üzere şatoya kapatılacak kızların ve erkeklerin, godamanlar tarafından seçilişine şahit oluruz. Bu kölelerin sahipleri olan godamanların yanında 4 yaşlı hayat kadını da bulunmaktadır. 

    Çemberlerle bölümlendirilmiş bu filmde her çember geçişinden sonra modernlikle çevrili odaların gösterilmesi modernliğin kötülüğünün bir çağrışımı olarak düşünülebilir. Devam eden sahnelerde marş söylenmeye başladığında mahkum edilenlerin de marşı söylesi çok gerçekçi bir yaklaşım olmuş çünkü işçi sınıfının bazı üyeleri gerçek hayatta ne kadar beter durumda olursa olsun milliyetçilik dendiği zaman sıkıntılarını unutup bu dalgaya ayak uydurmaya çalışmaktadır.

Sonrasında bir kızın kendini öldürdüğünü farkettikleri anda birinin fıkra anlatmaya başlaması, burjuvaların, işçi sınıfının sorunlarını ne kadar ciddiye aldığının büyük bir eleştirisidir.

    Çivili ekmek yedirip, tasmalayıp kırbaçladığı, çeşit çeşit işkencelerin yanında en çok dikkatimi çeken sahne dışkının olduğu sahnelerdi. Dışkı, insanlığın yarattığı kötülüğü temsil eder nitelikteydi ve sınıf farketmeden tüketildi. Bu zamanlardan sonra bu köleler kendilerinin bağışlanması için diğer kölelerin çiğnediği kuralları sahiplerine ispiyonlarlar ama bir kişi baş kaldırır. Yumruğunu havaya kaldırıp sahipleri karşısında dimdik duran adam, sahiplerde anlık şaşırmaya sebep olsa da yine de kurşun yağmuruna tutulur. Bu da aslında küçük başkaldırıların burjuva kesimi etkilese de canlarının istediğini yapmasını engelleyemeyeceğinin bir göstergesidir. Cezalı olanlara yapılan mumla yakma, dil kesme, boyundan asma, bıçakla göz çıkarma, saç derisini yüzme gibi işkencelerin özellikle sessiz bir sahne olarak çekilmesi zaten etkileyici olan bu sahnelerin etkisini iki katına çıkarıyor.

     Dayanamayacağını söyleyen köleler sinmemiş olsalar ve başkaldıran adam gibi onlar da aynı anda başkaldırabilse belki de bu savaşın galibi köleler olacağına, uysallığa sığınıp kuralları çiğnememeye çalışan köleler sonsuza kadar mahkum oldular.

    Bir devletten yola çıkarak genel yargıları ele aldığı için mekanın ve zamanın önemi kalmıyor filmde. Bize küçük bir alandan uzaklaşarak büyük resmi gösteriyor ve faşizmin önlenemez olduğuna inanırsan, faşizmin önlenmesinin imkansız olduğunu anlatıyor. Sınıf farklarını çevreleyen kalın çizgileri, gücü olanın zevke sahip olabileceğini, alt sınıfın sadece zevk verici bir eşya olabileceği gibi alt metinleri barındıran bu filmi izlemek kolay olmasa da izlemeyi denemenizi tavsiye ederim.

Three Colors: Red (1994) Film Eleştirisi

   Kieslowski’nin 3 renk trilojisinin sonuncusu olan bu film kardeşlik temasını ele alır. Manken olan Valentine, uzaktaki sevgilisi Michael kontrolünde sadık bir hayat sürmektedir. Fotoğrafçısının birliktelik teklifini geri çeviren Valentine için sevgilisinin neden bu kadar tutucu ve kıskanç olduğunu düşünmekten alamayız kendimizi. 

   Valentine arabasıyla köpeğe çarpar ve tasmada yazan sahibine götürür. Sahibi köpeği istemeyince soluğu veterinerde alan Valentine köpeği bir süreliğine sahiplenir. Valentine’dan kaçan köpek eski sahibine geri dönünce, bu yaşlı adamla ikinci karşılaşması gerçekleşir. Adamın eskiden yargıç olduğunu ve aslında başkalarının özel telefon konuşmasını dinlediğini öğrenir.

    Valentine dinlenen adama gitse de onlara bu gerçeği söyleyemez ve adama kendini yakın hissederek ailevi problemlerini anlatır.

    Uzaktaki sevgilisi hala kıskançlık yaparken, kırmızı jeepli çocuğun Valentine’dan hoşlandığını anlarız yavaşça. Araba alarmı sahnesinde gülümsediği kadının evine gelen değil de Valentine olduğu çıkarımına da varabiliriz belki.  

    Valentine gazetede yargıcın casusluktan suçlandığını gördüğünde yaşlı adama gider ve kimseye bu durumu bildiğini söylemediğini söyler. Medyaya bunu söyleyenin kendisi olduğunu söyler yaşlı adam. Konuşmalarının ardından gözler kırmızı jeepli çocuğa çevrildiğinde, sevgilisinin onu aldattığını öğrendiğini görürüz. Bu çocuğun bir şekilde yaşlı adamla aynı özellikleri taşıdığını aynı olayları yaşadığını öğreniriz. 

    Diğer filmlerinde olduğu gibi bu kez de çöpe şişeyi atamayan yaşlı bir insan vardır ama ilk kez karakterimiz yardım eder çöpe atmasına. Gemi kazasında tüm üçlemenin diğer filmlerindeki önemli karakterleri kurtarılanlar olarak göstermesi içinizi ısıtıyor çünkü o insanları tanıyormuş gibi hissediyorsunuz. Bu kurtarılan insanlar arasında kırmızı jeepli çocuğun ve Valentine’ın olduğunu gördüğümüzde gemide tanışmış olduklarını anlayabiliyoruz. Kırmızı jeepli çocuğun hayatının yaşlı adamın gençliğine benzediğini ele alırsak, yaşlı adamın Valentine gibi bir kadınla daha öncelerden tanışamaması üzüntüsünün, kırmızı jeepli çocuk için tam tersi olduğunu anlarız. Kırmızı jeepli çocuk çok şanslıdır çünkü böyle bir kadınla tanışmıştır, aldatıldıktan sonra.

     Tesadüfler zinciri olarak oluşturulmuş bu filmde insanların hayatlarının dönüm noktalarına tanık oluyoruz. Körlüklerinden kurtulmuştur karakterler artık. Kırmızı jeepli çocuğun bıkmadan sevgilisini günlerce araması ve Valentine’ın uzaktaki sevgilisinin ona aşık olmadığını bile bile ona sadık kalması, gibi olaylar bu körlüğe örnek olarak gösterilebilir. Köpek ile desteklenen Valentine’ın sadakati çarptığı köpek eski sahibine bile dönse onun için elinden geleni yapması ile bağdaştırılabilir. 

    Genelde diğer filmlerdeki gibi kullanılan renk belirli bir duyguyu çağrıştırmaz bu filmde. Kırmızı rengi zaman zaman yalnızlığa, kıskançlığa, hatalara evrilir senaryoda. Kardeşlik konusunu filmin ne kadar odak noktasına koymasa da bu filmde diğerlerindeki gibi tek bir karakterin duygularına değinmemiş yönetmen. Birbirleri ile bağlantılı olan her karakterin geçmişini, davranışlarını, duygularını anlamamızı sağlamış acele etmeden. Üçlemenin en derin filmi olduğunu düşündüğüm bu filmi tavsiye ederim.

Moonrise Kingdom (2012) Film Eleştirisi

    Açılış sahnesinden bile bir Wes Anderson yapımı olduğu anlaşılan bu film izci kampından kaçıp kaybolduğu sanılan çocuk Sam’i bulmaya çalışan kasaba halkını konu alıyor. Sam’in kaçma sebebinin Suzy’ye aşık olması olduğunu daha sonradan öğreniyoruz. Sam’in izci kampından kaybolması ile beceriksiz izci lideri rolündeki Edward Norton’u, mutsuz ve yufka yürekli polis rolündeki Bruce Willis’i, kuralcı sosyal hizmetler görevlisi Tilda Swinton’ı ve diğer tanınmış usta oyuncuları gördüğümüzde bizi iyi bir filmin beklediğini hissedebiliyoruz. 

    Sam ve Suzy’nin tanışma hikayesini kısaca bize anlattıktan sonra aşıkların dağı taşı aşacağı serüven başlar. Bir yandan aramalar devam ederken diğer yandan aşıklarımız kaçmaya devam eder. Diğer izci çocuklara yakalanınca gözlerini karartıp kaçmayı yine başarır çiftimiz ama bu kaçış uzun sürmez ve yakalanırlar. Suzy’nin babası bir daha Sam’i görmeyeceğini söylediğinde babasına bile kafa tutan Suzy’nin zorlu bir hayatı vardır aslında. Babasını aldatan bir annesi ve ilgisiz bir babası olan Suzy, tepkilerini ve sinirini kontrol etmeyi başaramayan çocuklardandır. Ailesinin sakladığı “çok sorunlu çocuklarla başa çıkma” kitabını bulunca tek çareyi kaçmakta bulmuştur Suzy. Diğer taraftan Sam ise daha da zorlu bir durumdadır. Ailesini kaybetmiş olan Sam, üvey ailesinin de evinden kovulmuştur ve yetimhaneye gönderilmek üzeredir. Orada tedavi görüp yatacağı hatta elektroşok tedavisi bile görebileceğini öğreniriz. Çok ani duygusal değişimler gösteren Sam’i diğer izci arkadaşları önceden sevmese de onların da kalpleri cız edip arkadaşı Sam’i yetimhaneye gitmekten kurtarmak istemektedirler. Diğer izciler Suzy ve Sam’i ailelerinin yanından kaçırmayı başarsa da aşık çifti bir sürü kovalamaca bekliyordur. 

    Filmin sonlarına yüzünüzdeki gülümseme eşlik etse de genel olarak senaryo bakımından aşırı depresif olabilecek bir filmi bu denli evrimleştirip gülümsenebilecek kıvama getirebilmek her yönetmenin yapabileceği bir şey değil. Ayrıca, aile kategorisine girebilecek bu filmde çocukları o kadar güzel oynamış ki gerçekten iki aşık çocuk ormana gitse tam olarak böyle davranırlardı dedirtiyor izleyene. Her yaş grubunun ve her ortamın kaldırabileceği bu filmi izlemenizi tavsiye ederim.

Bir Oturuşta Bitirebileceğiniz 20 Kitap (PART 2)

Mtsensk İlçesi'nin Lady Macbeth'i- Nikolay Leskov                 (81 sayfa) Byelkin'in Öyküleri- Alexandr Puşkin               ...